Guwahati hi North East Gateway ani leiin Hmar nauhai tadinga hmun pawimaw le chakkhai ei lakna tak anih a, hilai mipui a tamlem Tipaimukh constituency a vote neilo ni inla khawm a ram mipuihai lai iemani chenah rawl ei nei thei vena a um leiin ei pawimaw zuol anih. Chun, hilai Guwahati hmuna Welfare hai indina puitling taka rawng ei bawlna hai le mihai sawmdawltua ei thang hlak lei hin lawmum a tiin lawmthu a hril bawk. A hril peinaa chun Tipaimukh constituency hi Hmar haiin “kan tlangram hring dumduoi” ei ti, kan ram tia ei sal ngam umsun, Hmar tawng chauh inlengna, politiks le sakhuona tieng khawm Hmar ram anga ei ngai, a tamlemin ei innghatna tak, ei thanglakna ding le siemthat thei ding ‘ei ram’ ani leiin hi biela MLA - HMAR hnam thuoitu ding ei thlang ding khawm hi thlang fimkhur a tul zie a hril a. Mipui khawm ei tamna tak ani leiin thang ei lak bik a tul zie a hrilsa bawk.
Tipaimukh hi 1960s & 70s hun lai khan chu a vul nasat lai niin education tienga khawm ei insangin lekhathiem tamtak le officer ei suok rawn a. Literacy rate khawm khang hun lai khan chu Manipurah 2nd ei ni phak a, cultural tieng khawm ei insangin ei inthang nasa hle. Agriculture tieng khawm ei hnienghnarin ei lohma tharsuokhai khawm ei fak sengnaw tieng anih. Amiruokchu tuta ei ngirhmun en chun beidawng thlak tak anih. A mipuihai khawm ei backward in a ram khawm a tawl an tah. Water supply umlo, zunin-ekin dukdak umlo bawk; damdawi in (PHC/dispensary) umsun hai function ta lo, a function umsun Parbunga mi Doctor 4 umna ding ti chu tuhin 1 chauh a um! NH 150 ei nei ve ei ti hlak chu a lam thatna po hnam dang umna an nawk pei. Sawrkar record ah tlangram khuo po po hai motorable road a siem ni ta siin motor lut thei chu khuo tlawmte chau ni si; tlangram biel khuo 40 chuong met chau sirsuok tum chun thla 1 a ngai thu dam le sawrkarin school hai a mi bawlpeka, amiruokchu teacherhai posting na hmuna um dukdak umlo le function mumal um talo, missionin school a hung siem hai thataka function tilo chu beisei a bozie thu hai a hril. Hieng a ni lei hin mi tamtak fak zawngna tieng harsat leiin an inpem hmang a, a harsa po umkhawm ang chau ei ni tah.

Sawrkar thil, khawtlang thil le ei politics inkeithuoi dan thienghlimlo, ei social life, economics le culture hai siemtha nawk a, sum a nina ang taka hmanga politics thienghlim taka keithuoi ding hin mi indik, Pathien ti mi ei pawimaw hle thu a hrilsa bawk. Hieng anga ei fe zing ani chun Tipaimukh biel hi rausan a la ni ding thu a hril bawk. Hienghai po po siemthatna sin thaw ding hin Gospel taka ram thuoi a, politics an khel tum thu a hril.
Hi inkhawm huna memberhai zawna a dawnnaa chun thlangtling a ni huna a hmalak tum dan a hrilhai chu: Transport & Communication siemthat ding, hospital hai a ni ding angtaka in function tir, school hai RTI Act hmanga implement ding, excurtion/tour neipuia thalaihai moral upgrade ding, electricity, water supply hai siemthata model village siem ding tihai le thlarau tienga revival ei chang anga social revival ei chang theina dinga lampui suothai dam anih. Hi baka zawna a dawn peina a chun ramri khang tasa siemthat/sukzau nawk chu a harsat thuhai a hrila; amiruokchu mipuihai lungrila inpumkhatna ruok chun ram/hnam inpumkhatna tluontling a siem thei tihai le transfer posting thuah mani pawlhai ditsak bika midang sawnhmang tihai hi amaa inthawka a suok naw ding thu hai hrilin ram le hnamin a pawimaw ang peia a thaw ding thu hai a hrilsa bawk. Chun, hi Tipaimukh biel siemthatna dinga hma tamtak a lak ta thu hai hrilin 220 km (Parbung chen) lamlien siemna dinga a hmalakna hai leia tuta sanction a ni ta thu hai le Manipur Governor kuoma Parbung/Senvawn a ADC sie ding thu a hrilpek (Pherzawlah sie anih) hai thildang tamtak a hrilsa bawk.
Mit ngeia hmutu le tawngtu member laia mi’n a hrilna a chun Pu Dr. L. Fimate hi Hmar pasal tha indiktak a ni zie thu le tium hmuna khawm a hnam pui, a mi le sa hai a tlansan ngainaw zie thu a hung tarlang sa bawk.
0 comments:
Post a Comment